ΟΙ 3 ΤΥΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΙΟΝΕΞΙΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΟΥ ΑΥΤΙΣΜΟΥ

Frith (1999)

Στην μελέτη του Camberwell ο ορισμός της κοινωνικής μειονεξίας ήταν η ανικανότητα εμπλοκής στη  διαπροσωπική λειτουργία. Η Lora Wing και οι συνεργάτες της στην προσπάθεια τους να αποσαφηνίσουν κάποια διακριτικά στοιχεία της κοινωνικής μειονεξίας εντόπισαν 3 χαρακτηριστικούς τύπους :

1. τον ΑΠΟΤΡΑΒΗΓΜΕΝΟ
2. τον ΠΑΘΗΤΙΚΟ
3. και τον ΙΔΙΟΡΡΥΘΜΟ.                                                                                                                                                  

Ένα παιδί που ανήκει στο Φάσμα του Αυτισμού μπορεί να εμφανίσει παραπάνω από έναν από τους τύπους αλλά χαρακτηριζόταν με έναν από τους τρεις τύπους με βάση την κυρίαρχη συμπεριφορά του. Παρακάτω θα παρουσιαστούν 3 παραδείγματα από το βιβλίο Αυτισμός της Uta  Frith για να καταλάβουμε καλύτερα τον κάθε τύπο ξεχωριστά.

Η Jane είναι ένα παιδί αποτραβηγμένο που δίνει την εντύπωση ότι ζει σε γυάλινο κλουβί. Στο σχολείο ή στο σπίτι δείχνει αποστασιοποιημένη. Δεν ανταποκρίνεται σε ηχητικά καλέσματα ούτε στην ανθρώπινη προσέγγιση. Δεν χρησιμοποιεί βλεμματική επαφή, αντιθέτως δείχνει να προσπαθεί να την αποφύγει. Δεν δέχεται να πάρει αγκαλιά την μητέρα της και όταν είναι λυπημένη δεν αποζητά την παρηγοριά από την μητέρα της σε σχέση με την μικρότερη τυπική αδερφή της. Η μητέρα αναφέρει οτι ποτέ δεν την έχει υποδεχτεί με έκδηλη χαρά και ότι φτάνουν στιγμές που αναρωτιέται εάν την αναγνωρίζει. Ωστόσο, η Jane δεν απορρίπτει εντελώς την κοινωνική επαφή. Πλησιάζει τους ανθρώπους όταν θέλει να ικανοποιήσει κάποιες από τις βασικές της ανάγκες πχ πείνα. Τέλος, της αρέσει η σωματική επαφή και η κίνηση στον ρυθμό της μουσικής. Οι γονείς είναι χαρούμενοι όταν εμπλέκονται ακόμα και σε αυτές τις μικρές κοινωνικές στιγμές μαζί της. 

Ο David είναι ένα παθητικό παιδί που αδιαφορεί πλήρως για οποιαδήποτε απόπειρα κοινωνικής προσέγγισης. Κάνει ότι του λένε και οι γονείς του ανησυχούν γιατί παρασύρεται εύκολα. Ο λόγος του είναι καλά ανεπτυγμένος και απαντά στις ερωτήσεις με ειλικρίνεια και προθυμία. Η κοινωνική επαφή με τα άλλα παιδιά αποτελεί για τον David μια δραστηριότητα στην καθημερινή του ζωή που δεν την περιμένει με χαρά ή ανυπομονησία. Σε γενικές γραμμές, ο David είναι ήσυχος αλλά το παραμικρό άγχος ή αλλαγή των συνηθειών του, του προκαλεί συναισθηματικές εκδηλώσεις που κυμαίνονται από σπαρακτικό κλάμα μέχρι εκρήξεις θυμού. 

Η Doris είναι ένα ιδιόρρυθμο παιδί και της αρέσει να κάνει παρέα με ανθρώπους και να τους αγγίζει. Πλησιάζει ανθρώπους που δεν γνωρίζει και τους κάνει διάφορες ερωτήσεις. Προφανώς, δεν είναι σε θέση να κρίνει πότε μια συμπεριφορά είναι ανεπιθύμητη ή ανάρμοστη. Οι γονείς αναφέρουν ότι ανησυχούν για κάποιες επιθετικές συμπεριφορές που παρουσιάζει και ότι πρέπει να την προσέχουν συνεχώς και να μην την αφήνουν να βγαίνει ποτέ μόνη της έξω γιατί η συμπεριφορά της πολλές φορές είναι ενοχλητική και αντιπαθητική προκαλώντας σχόλια.  

Στην μελέτη του  Camberwell διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά με ΔΑΦ πριν την ηλικία των 7 ετών παρουσίαζαν χαρακτηριστική απόσυρση. Πολλές φορές μπορεί να τύχει ένα παιδί να αλλάξει τύπο κοινωνικής μειονεξίας και από αποτραβηγμένο να γίνεται παθητικό ή ιδιόρρυθμο. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Frith, U. (1999). Αυτισμός - Εξηγώντας το Αίνιγμα. Ελληνικά Γράμματα : Αθήνα