Δυσφωνία -Συμβουλές για να διατηρήσουμε τη φωνή μας υγειή

Ευ φωνία

Πόσο υπέροχη

          Η ανθρώπινη ζωή

Είναι στ’ αλήθεια

          Η εικόνα της ψυχής

Η διάνοια του ανθρώπου

         ορατά στο βλέμμα

και στο μέτωπο που βασιλεύει

         και η Καρδιά

Στη μορφή του είναι χαραγμένη

         Αλλά η Ψυχή

αποκαλύπτεται

         Στη φωνή του μόνο.

                                   ( H. W. LongfellowΦωνή

Η φωνή είναι ο ήχος που παράγεται από τις δονήσεις των φωνητικών χορδών του λάρυγγα. Η διέλευση του αέρα διαμέσου των φωνητικών χορδών και η απόσταση μεταξύ τους που ρυθμίζεται από τους μυς του λάρυγγα, καθορίζουν όλες τις διαβαθμίσεις του ήχου που χρειάζονται για την ανθρώπινη φωνή(http://lifemag.gr). Τα κύρια χαρακτηριστικά της φωνής είναι η συχνότητα, η ένταση και η ποιότητα.

Δυσφωνία στην κυριολεξία αλλά και ετυμολογικά σημαίνει κακιά φωνή, ο όρος είναι ταυτόσημος  με τον όρο διαταραχές της φώνησης ή της φωνής όπως συχνά περιγράφονται στην βιβλιογραφία ανάλογα προβλήματα αδυναμίας της φωνής ή μειωμένης ανταπόκρισης της, στις απαιτήσεις της ομιλίας. Η στιγμιαία ή η διαρκής διαταραχή της φωνητικής λειτουργίας, που έχει ως γνώρισμα την μεταβολή των χαρακτηριστικών της φωνής (χροιά, ένταση, ύψος) και γίνεται αντιληπτή τόσο από τον πάσχοντα όσο και από το περιβάλλον του και επηρεάζει αρνητικά την επικοινωνία, ονομάζεται δυσφωνία. Κύριο σύμπτωμα της δυσφωνίας πέρα από τις περιορισμένες ικανότητες φώνησης είναι μια χαρακτηριστική βραχνάδα. Ο όρος δυσλειτουργική δυσφωνία έχει αντικαταστήσει τον όρο λειτουργική δυσφωνία. Δυσλειτουργική δυσφωνία ονομάζεται η μεταβολή της λειτουργίας της φωνής  που αποδίδεται σε έλλειψη προσαρμοστικότητας και συντονισμού των οργάνων που συμμετέχουν στην παραγωγή φωνής (Εξαρχάκος, Γ. σελ 91) .

Υπάρχουν τρία είδη παραγόντων που  συμβάλλουν στην εμφάνιση της       δυσφωνίας και είναι οι εξής:

Καταλυτικοί παράγοντες είναι οξείες καταστάσεις οι οποίες είναι δυνατόν να προκαλέσουν δυσφωνίες. Μερικές από αυτές είναι οι φλεγμονές του λάρυγγα, ( οξεία λαρυγγίτιδα κτλ), ψυχολογικές διαταραχές, σωματική καταπόνηση και χειρουργικές επεμβάσεις.

Ευνοικοί παράγοντες είναι χρόνιες καταστάσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν μόνιμες με την επίδραση των καταλυτικών παραγόντων. Τέτοιες καταστάσεις είναι οι επαγγελματικές υποχρεώσεις , οι ψυχολογικοί παράγοντες, οι χρόνιες ωτορυνολλαρυγγικές παθήσεις, η λανθασμένη τεχνική στην ομιλία, η έκθεση σε θόρυβο και οι αλλαγές στην αναπνοή.

 Καθοριστικοί παράγοντες είναι αυτοί οι ποίοι από μόνοι τους προκαλούν δυσφωνία. Όταν αναφερόμαστε σε αυτούς τους παράγοντες αναφερόμαστε συγγενείς ανωμαλίες , νευρολογικές παθήσεις και για ενδοκρινολογικές δυσλειτουργίες.

Από τις έρευνες έχει προκύψει ότι η δυσλειτουργική δυσφωνία εμφανίζεται σε  μεγαλύτερη συχνότητα στους ενήλικες και κυρίως στις γυναίκες με ποσοστό  50%   – 80% και ειδικά στην ηλικία από 35 έως 50 ετών. Στα παιδιά εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια με το ποσοστό να κυμαίνεται από 6% έως 41%.

Υγιεινή της φωνής.  Λίγες συμβουλές για να διατηρήσουμε την φωνή μας υγιή.

       Μη χρησιμοποιείς τη φωνή σου άσχημα.

·                       Μη φωνάζεις και κυρίως μη τσιρίζεις.

·                       Προσπάθησε να εκφράσεις τη δυσαρέσκεια σου με εκφράσεις του προσώπου σου.

·                       Μην καθαρίζεις το λαιμό σου. Προτίμησε να χασμουρηθείς, κατάπιε σιγά-σιγά, πιες λίγο νερό.

·                       Στο λόγο σου μη χρησιμοποιείς μεγάλες εκφράσεις. Κάνε παύσεις και μικρές προτάσεις. Με αυτό τον τρόπο δεν κουράζεσαι και γίνεσαι πάντα αντιληπτός.

·                       Απέφυγε να μιλάς όταν βρίσκεσαι σε περιβάλλον με θόρυβο. Ζήτησε από τον συνομιλητή σου να σε ακολουθήσει σε ένα ήσυχο χώρο για ουσιαστική επικοινωνία.

      Διατήρησε ένα υγιεινό τρόπο ζωής σε ένα υγιεινό περιβάλλον.  

·                       Μη ζητάς παραπάνω από την φωνή σου από ότι απαιτείς από το υπόλοιπο σώμα σου.

·                       Άφησε τη φωνή σου να ξεκουραστεί τακτικά κάποιες ώρες την ημέρα.

·                       Χρησιμοποίησε λιγότερο την φωνή σου όταν είσαι άρρωστος ή κουρασμένος.

·                       Άρχισε να εντοπίζεις γρήγορα και να μην αγνοείς τα πρώτα σημάδια κούρασης της φωνής σου, βραχνάδα ή πονόλαιμο.

·                        Μην εκθέτεις την φωνή σου σε παράγοντες αφυδάτωσης όπως ο καπνός του τσιγάρου, χημικές αναθυμιάσεις, (συχνά προερχόμενες από απορρυπαντικά καθαρισμού), αλκοόλ, καφεΐνη, ξερό αέρα, (συχνά αποτέλεσμα κλιματιστικού ή θερμαντικού σώματος).

 Χαλάρωση

 Οι ασκήσεις χαλάρωσης πραγματοποιούνται με στόχο να ελαττωθεί η μυϊκή και ψυχική ένταση  ολόκληρου του σώματος και κυρίων των οργάνων που συμβάλλουν στην παραγωγή της φωνής.

 Υπάρχουν δυο βασικές τακτικές χαλάρωσης :

·         Μία άμεση, καθαρά φυσιολογική προσέγγιση, που χρησιμοποιεί μια σειρά δομημένων ασκήσεων για να ενθαρρύνει τον ασθενή να χαλαρώνει προοδευτικά.

·         Μια έμμεση προσέγγιση, στην οποία ο ασθενής χαλαρώνει μέσω υποβολής. Αυτό μπορεί να είναι απλά μια εικόνα που αφορά ένα συγκεκριμένο τμήμα του σώματος ( π.χ. φαντάσου ότι τα χέρια σου είναι βαρεία και κρέμονται ελεύθερα ), ή μέσω μίας πιο αφηρημένης νοητικής εικόνας (π.χ. φαντάσου ότι είσαι ξαπλωμένος πάνω σε ένα πολύ απαλό σύννεφο)( Λ. Μεσσήνης-Γ Αντωνιάδης,  σελ 64)

Βιβλιογραφία

·                     Εξαρχάκος, Γ., (2001), «Φυσιοπαθολογία της φωνής», Αθήνα Ελληνικά Γράμματα.

·                     Μεσσήνης,Λ.,- Αντωνιάδης, Γ.,(2001), «Νευροκινητικές διαταραχές ομιλίας», Αθήνα, Εκδόσεις Έλλην

·                     http://lifemag.gr

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ